Hoe kan Zeeland gecompenseerd worden voor de misgelopen marinierskazerne? Birch adviseerde dat de provincie voor kennisontwikkeling en onderwijs het beste kan inzetten op een kenniscentrum voor water, voedsel en energie. Ons advies werd in juni 2020 opgenomen in het compensatiepakket van het kabinet.

De context: wind in de Zeeuwse zeilen

Nadat Zeeland in 2019 de grote marinierskazerne misliep, besloot het kabinet een compensatiepakket te bieden. Vanaf maart 2020 werkte speciaal adviseur Bernard Wientjes met bestuurders van de provincie Zeeland, gemeente Vlissingen, waterschap Scheldestromen en het Rijk aan dit pakket. Hij vroeg Birch om een advies voor de versterking van kennisontwikkeling en onderwijs in Zeeland. Dit advies nam hij op in zijn achtpuntenplan ‘Wind in de Zeilen.’

‘De analyse van Birch is degelijk en bevat tegelijkertijd prikkelende analyses. Bijvoorbeeld het inzicht over de verhoudingen van publieke en private R&D bood behulpzaam inzicht op weg naar een plan. In korte tijd is een uitvoerige analyse gedaan en is een bruikbaar en helder advies neergelegd dat door mij en de regio direct benut kon worden.’

Bernard Wientjes, speciaal adviseur

Onderdeel van het uiteindelijke compensatiepakket van 650 miljoen euro is een door ons geadviseerd kenniscentrum. Dat centrum zal zich richten op de thema’s water, voedsel en energie. Het wordt in 2021 opgericht en brengt onderzoek, onderwijs en bedrijven bij elkaar. Die drie samen ondersteunen valorisatie: de vertaling van kennis naar producten, diensten, processen en nieuwe bedrijvigheid.

Het proces: intensief en voortvarend

Deze opdracht was bijzonder voor ons, door de hoge tijdsdruk én de coronacrisis. Binnen vier weken moesten we ons rapport opleveren, terwijl we volledig digitaal werkten. De crisis gaf daarnaast extra urgentie aan het advies, want ook Zeeland heeft economisch te lijden onder corona. De juiste investeringen in kennis en onderwijs dragen bij aan sneller economisch herstel en maken de Zeeuwse economie weerbaarder.

Voor ons advies analyseerden we cijfers en data, zoals de verhouding private en publieke Research & Development en de potentiele sociaaleconomische effecten van het kenniscentrum. Belangrijke input voor het rapport is afkomstig uit uim 35 interviews met stakeholders binnen en buiten de provincie. In nauw contact met het team van Bernard Wientjes lukte het om binnen vier weken in april 2020 een advies op te leveren. Dat vormde in mei de basis voor de kennisinstellingen die het Zeeuwse kenniscentrum de komende maanden vorm gaan geven.

‘Na drie dagen ontstonden al de eerste contouren van het rapport. De inhoud bevat cijfers die in deze vorm nog door niemand in de regio op tafel zijn gelegd. Dank, Birch, voor alle inspanning in zo’n beperkte tijd, en voor het goede en bruikbare rapport! Jullie hebben knetterhard gewerkt en we kunnen heel tevreden zijn met dit resultaat.’

Mark Dierikx, inhoudelijk adviseur team Bernard Wientjes

Het advies: kenniscentrum als sociaaleconomisch vliegwiel

De geografische ligging maakt Zeeland zeer geschikt als onderzoeks- en testomgeving voor vragen over water, voedsel en energie. Daarnaast is er veel ruimte om extra research en development (R&D) naar de provincie te halen. Nu vindt namelijk nog maar een fractie van het Nederlandse private (0,7%) en publieke (0,1%) R&D in Zeeland plaats. De komst van de publieke R&D is noodzakelijk om ook meer van de private variant aan te trekken. Samen versterken zij de economische structuur en creëren ze banen. Een kenniscentrum is dé plek waar R&D samenkomt.

Een kenniscentrum draagt bij aan een gunstig kennisontwikkeling- en onderwijsklimaat als:

• er voldoende onderzoek wordt gedaan om in de wetenschappelijke voorhoede mee te doen;
• stafleden bijdragen aan het middelbaar en hoger onderwijs;
• in labs, proeffaciliteiten en bij bedrijven onderzoek wordt vertaald in prototypes en getest.

Een kenniscentrum heeft vervolgens drie belangrijke sociaaleconomische effecten:

1. Bestaande bedrijven worden productiever en nieuwe bedrijven worden aangetrokken door meer kennis, innovaties en startups.
2. De komst van meer onderzoeks- en onderwijsstaf vergroot het onderwijsaanbod zodat meer jongeren in Zeeland een passende opleiding vinden én de beroepsbevolking groeit.
3. De regio wordt weerbaarder omdat het vestigingsklimaat verbetert en de economische structuur diverser wordt.

Meer weten?

Lees ons complete eindrapport ‘Investeren in kennis en onderwijs.’

‘Het waren intensieve weken waarin veel gebeurde en Birch erg flexibel was. Dat maakte mede dat ik de samenwerking met Birch als heel prettig heb ervaren. Ik ben erg blij met de definitieve versie van het rapport. Doordat de contouren van het plan duidelijk stonden, konden wij daar met partijen uit de regio echt verdere stappen mee zetten.’

Marrit Kamphorst, projectleider kennis- en onderwijsinfrastructuur in het team van Bernard Wientjes