Kabinet-Schoof kondigde in het Regeerprogramma aan in te zetten op het versterken van de leefbaarheid in stedelijke focusgebieden en regio’s aan de rand van Nederland. Het voortzetten van het programma ‘Elke regio telt’ is hierin cruciaal. Tevens werd aangekondigd dat de Regio Deals moeten doorontwikkelen naar strategische uitvoeringsagenda’s. In een langverwachte Kamerbrief eind december ‘24 onthult minister Uitermark (Binnenlandse Zaken) de details van deze aanpak, die een aantal belangrijke veranderingen en uitdagingen met zich meebrengt. 

Financiering van Regio Deals: een terugblik  

Het Rijk heeft sinds 2018 vijf lichtingen aan Regio Deals afgesloten. De uitslag van de zesde, en laatste, ronde aan Regio Deals wordt in februari bekend. Het Rijk investeert hiermee in totaal 1,85 miljard euro in het aanpakken van welzijn en welvaart in regio’s door het hele land. De Regio Deals worden gekenmerkt door: 

• Projectspecifieke financiering waarin de focus ligt op kortlopende financiering. 

• Vaak een sectorale focus waarin middelen werden verdeeld op basis van landelijke gemiddelden, en niet op regionale behoefte 

• Een korte termijnperspectief met gebrek aan een structurele aanpak. 

Strategische uitvoeringsagenda’s: een nieuwe aanpak 

In het kader van het nieuwe Nationaal Programma Vitale Regio’s (NPVR) wordt een meerjarige, adaptieve aanpak voorgesteld met uitvoeringsagenda’s die elke 4 jaar worden geëvalueerd. Dit is een vervolg op de Regio Deals. Het NPVR heeft 11 focusgebieden die de uitvoeringsagenda zullen ontwikkelen en implementeren. De desbetreffende regio’s zijn: Kop van Noord-Holland, Noord- en Oost-Groningen, Zuidoost Friesland, Noard-Fryslân, Zuid- en Oost- Drenthe, Twente, Achterhoek, Noord-Limburg, Midden-Limburg, Zuid-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen. 

Anders dan de Regio Deals richten de strategische uitvoeringsagenda’s zich op: 

• Langjarige samenwerking waarin een lange termijnvisie wordt vastgelegd in het ‘Plan voor de regio’. Het Rijk ontwikkelt deze samen met de 11 regio’s die centraal staan in het programma ‘Elke regio telt’. 

• Flexibele uitvoeringsagenda’s die adaptief van aard zijn en elke vier jaar worden geëvalueerd. Op basis hiervan wordt de inzet aangescherpt. 

• Gebiedsgericht maatwerk waarin de context van de regio als uitgangspunt wordt genomen, in plaats van landelijke gemiddelden. 

Financieringsvraagstuk 

De financiering van de langjarige uitvoeringsagenda’s blijft echter een uitdaging; er worden namelijk geen extra middelen beschikbaar gesteld vanuit het Rijk. In de kamerbrief wordt benoemd dat er een herstructurering van bestaande financiële middelen wordt verkend. Op korte termijn wordt gekeken naar de mogelijkheid om huidige middelen in te zetten. Bijvoorbeeld uit NOVEX. 

Birch heeft veel ervaring op dit vlak en helpt regio’s en betrokken stakeholders  

De huidige Regio Deals vergden al creativiteit om landelijke middelen te koppelen aan regionale middelen met het oog op een set aan gezamenlijke KPI’s. Als Birch hebben we veel Regio Deals daarin mogen ondersteunen, monitoren en evalueren. We hebben de belemmeringen van regio’s gezien en creatieve oplossingen ontwikkeld. 

De uitdaging om middelen bij elkaar te brengen voor regionale urgenties lijkt alleen maar groter te worden met het nieuwe Nationaal Programma Vitale Regio’s.  

Meer weten?
Wij zien uit naar de volgende uitwerking van het programma zodat regio’s nu ook aan de slag kunnen. Meer weten? Neem contact op met een van onze ervaren adviseurs.