Hoe kan Zeeuws-Vlaanderen bevolkingskrimp tegengaan en brede welvaart in de regio veiligstellen? Birch hielp drie gemeenten en de provincie Zeeland om een toekomstvisie en werkagenda op te stellen voor 2030. Samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties werd het een visie met draagvlak.

Aanleiding

De grote werkgevers in Zeeuws-Vlaanderen Dow Chemical, ZorgSaam en Nort Sea Port District maakten zich zorgen over de bevolkingskrimp en de brede welvaart in de regio. In 2020 riepen ze de gemeenten Terneuzen, Hulst en Sluis op om samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties een toekomstvisie op te stellen. Dit was het startpunt van een visietraject dat draait om drie doelen:

• Het formuleren van een strategische regiovisie met gedeelde ambities en een concrete werkagenda.
• Het uitstralen van een eenduidige boodschap naar samenwerkingspartners, zowel overheden als private partijen.
• Het opstellen van de omgevingsvisie van de provincie Zeeland.

De regiovisie moest ook bestaande initiatieven omvatten voor onder andere wonen, zorg, arbeidsmarkt en onderwijs. En samen met de werkagenda aansluiten op de ambities van de Regiodeal. Tot slot moest er een werkagenda North Sea Port District opgesteld worden, die onderdeel is van de NOVI-aanpak . En hoewel Vlaanderen in dit traject een belangrijke partij is, was de afspraak dat de visie wordt opgesteld voor en door Zeeuws-Vlamingen.

Het proces

De eerste stap was een kwantitatieve analyse van het dna van Zeeuws-Vlaanderen, de kwaliteit van het ecosysteem en de stand van brede welvaart. De uitkomsten toetsten we bij de drie grote werkgevers en een brede afvaardiging van beleidsadviseurs. Vervolgens organiseerden we een digitale strategiebijeenkomst voor ondernemers, onderwijs, zorg en maatschappelijke organisaties. Daaruit formuleerden we vier speerpunten, waarbij ook bestaande initiatieven makkelijk ondergebracht konden worden:

Na een soepel goedkeuringsproces in de drie gemeenteraden gingen we aan de slag met deel twee van de opdracht: de werkagenda en aansturingsstructuur. Ook hier zorgden we voor een breed draagvlak onder alle partijen. We kozen ervoor om het werkprogramma met een langjarige structuur op te zetten. Hierdoor kregen de nieuwe projectstructuur en de projectleiders de ruimte om zelf eigenaarschap te nemen in de projecten.

Eind 2021 gingen de gemeenteraden akkoord met de opzet van de werkagenda en is de sturing overgedragen aan de drie gemeenten.

Resultaten en conclusies

De gemeenten kiezen bewust niet voor een zware governancestructuur, maar voor een lichte projectstructuur. Hierbij bouwen ze voort op de structuur van deze opdracht en betrekken ze de actieve deelnemers aan de diverse werksessies. Belangrijk hierbij is dat er echt tijd wordt vrijgemaakt om deze projectstructuur op te zetten en te regisseren. En snel (kleine) successen te laten zien om het draagvlak en de energie van alle partijen te behouden om samen aan te slag te gaan en één beeld van Zeeuws-Vlaanderen neer te zetten.

Lees het volledige rapport: Regiovisie Zeeuws Vlaanderen